Ahlak, Arapça bir kelime olup yaratılış-doğallık anlamına gelir. İnsanın öz programıdır ve ahlaklı davranış, insanlığın gerektirdiği şekilde davranmaktır. İnsan, kendini tanıyıp gereklerini yerine getirdiği kadar ahlaklı ya da ahlaksızdır.
Leibniz ahlaka karşı itirazların psikolojik temelini şöyle bir örnekle izah eder :
Eğer, geometri, ahlâk kadar, bizim yararlarımıza ve mevcut ihtiraslarımıza karşılık verseydi, Oklides ve Archimedes’in delillerine karşı onu da inkâr ve ihlâl ederdik!
Ahlâkı pragmatizmden çok da ayırmamak gerekir, ki özellikle kapitalizm esaretinde yaşadığımızdan ötürü bir çoğumuzun ahlaki kriterleri faydacılık ekseninde cereyan ediyor.
O zaman sufiden bahsedeyim, teori ve pratiği aynı olduğundan tek kalemde cevaplayabilirim. Benden daha akıllı birinin söylediği cümlelerin üzerine eklemeye gerek duymadım: Ben sana bir ahlak dersi vermiyorum."Bu dogru, bu yanlis, bu ahlakli, bu ahlakli degil" demiyorum. Bunlarin hepsi cocukcadir. Ben sana cok basit bir kriter veriyorum; "FARKINDALIK" Eger farkindalikla bir sey yaparsan dogru olmak zorundadir cunku farkindalikla hicbir seyi yanlis yapamazsin. Ve farkindalik olmadan da herkes tarafindan takdir edilen kimi seyleri cok iyi yapabilirsin. Ama ben hâlâ ona yanlis diyorum cunku farkinda degilsin. Ve yanlis sebeplerden dolayi yapmis olmalisin. Farkindalik olmadan onlarin sadece gosteris, ikiyuzluluk oldugunu biliyorum. Onlar seni yapmacik hale getirir, seni ozgurlestiremezler. Tam tersine seni hapsederler. (Osho) İslami terminolojisi için farkındalık kelimesini agah olmak diye okuyabilirsiniz.
2x2 = 4 kimine göre doğru, kimine göre 2x2=10 doğru. Ahlak dediğiniz şey de bu doğrultuda bilgi ile elde edilir. Öyle ise hangisi doğru? Kime ve neye göre? Ölçütü nedir?
Akıl göreceli oluyor bu seferde. Kime göre neye göre akıl. El nusrali kafa kesen biriside akilli oldugunu savunur. O aklin davranisa etkisi ise kafa kesmektir. Ve inancina gore gayet ahlakidir. Yazarken dusundumde cok serefsiz insanlar bunlar yaw. Yorumumdaki adi yaratiğa sinirlendim.
Aklınızı okuyorum sizin, konu Allah değil ama dolaylı yoldan tartıştırıyorsunuz; bana hep söylersiniz, konu başka sen neden söz ediyorsun böyle diye...
Yani bir kahinsiniz:) Bende sizin Tanrı konusunda nevrotik olduğunuzu düşünüyorum Çünkü paylaştığım her postta konuyu Tanrı mevzuuna çekmek için elinden geleni yapıyorsunuz Çocukları kırmamak gibi bir ahlaka sahibim
Örf ve adet sahibi olan biri, başkalarının bu örfe sahip olmaması yüzünden aslında ahlaksız olduğunu da savunabilir mesela.. Çünkü örf ve adeti onu ahlakı ve dünyayı anlamlandırdığı şeydir belki de..
Decartes' ın 'ruhun tutkularını' okumanızı tavsiye ederim. Tam da konuya ait mükemmel tespitler var. Yani korku elbette öğretir. Hatta insanlıgın gelişimindeki en büyük etkenin korku olduğu da incelenen konulardan biridir. Evrimleşme sürecinde korku da diğer duygular gibi hayatın devamı için öğrenilmiştir. Doğal secilimin de vazgecilmezlerindendir.
Folklorik alışkanlıkları ahlaktan ayıklamak lazım. Bu ayıklama yapıldıktan sonra da geride kalanlar arasında mutlaka evrensel asgari müşterek hatlar ortaya çıkar. Mesela ''Yaşam hakkı engellenemez''
Yazılı ahlâk kurallarına göre yaşayan tek bir insan var mı ?
Ahlak zaten yazısız kural değil mi
Kadim kitaplar, felsefi ekoller yargı, yaptırımlarla birlikte yazılı ahlâk hiyerarşisini de oluşturuyor.
Doğru ama tanımımdaki ahlak biraz daha dinamik gibi duruyor
Her insan ahlakını da kendi tasarlamıyor mu, bunu da olaylar karşısında verdiği tepkiler sayesinde gerçekleştiriyor.
Evrenseli yaygınlık, uygulanabilirlik, tutarlılık ve paylaşılabilirlik açısından kullandım
Klişe olacak ama kendine yapılmasını istemediğin bir şeyi bir başkasına yapma .
Şöyle diyeyim o halde ;
Söz gelimi " iyi " tanımlanamaz ama bilinir, tanımlanamadığı için kanıtı da olmaz
Ahlak sahsi dir ahlak li toplum lar olmaz ahlak li bireyler ahlak li toplum lari olusturur
Bilmenin veya bilmemenin davranış üzerindeki etkisi nedir?
Bilmek veya bilmemek evrensel doğrular oluşturur mu?
Mesela bana iyi, sevmek, şefkat, korku vs tanımlayabilir misin ?
Mertlik, cömertlik, tevazu dahil edilebilir
Bir şeyin iyi olmasının bir ölçütü var mı, neye göre iyi, kime göre iyi...
Ahlak, Arapça bir kelime olup yaratılış-doğallık anlamına gelir. İnsanın öz programıdır ve ahlaklı davranış, insanlığın gerektirdiği şekilde davranmaktır. İnsan, kendini tanıyıp gereklerini yerine getirdiği kadar ahlaklı ya da ahlaksızdır.
O halde en ahlaklı insanların eğitimli insanlar olması gerekir, böyle bir iddia da bulunmak ne ölçüde gerçekçi olur ?
Bilgiye hangi pencereden baktığına bağlı.
" ALLAH " tanımlanamaz ama bilinir, tanımlanamadığı için kanıtı da olmaz"
Akıllı bir papağan veya bir şempanzenin ahlak anlayışı ne kadar evrensel ise ahlakta o kadar evrenseldir..
Farkındalık eğitimle sağlanamaz. Yararı dokunur ama kendi başına eğitim, farkındalık getiremez.
"En ahlaklı insanların Müslümanlar olması gerekir, böyle bir iddia da bulunmak ne ölçüde gerçekçi olur ?"
Diğer dinlerin de en az islam kadar ahlak tanımları vardır. Bu nedenle böyle bir iddia gerçekçi değildir.
Leibniz ahlaka karşı itirazların psikolojik temelini şöyle bir örnekle izah eder :
Eğer, geometri, ahlâk kadar, bizim yararlarımıza ve mevcut ihtiraslarımıza karşılık verseydi, Oklides ve Archimedes’in delillerine karşı onu da inkâr ve ihlâl ederdik!
Ahlâkı pragmatizmden çok da ayırmamak gerekir, ki özellikle kapitalizm esaretinde yaşadığımızdan ötürü bir çoğumuzun ahlaki kriterleri faydacılık ekseninde cereyan ediyor.
Pragmatik ahlak, ahlaka dair bir perspektif sunar, bizzat ahlakın kendisi değil
Pratik yönünü kastediyorum
Tamam ama fayda eksenli bir ahlak pratiği
Bir Müslüman ahlakı var mı? Çok merak ettim şimdi bunu....
Teoride mi pratikte mi?
İkisi de olabilir.
Sofuda mı sufide mi
Hangisini istersen..
O zaman sufiden bahsedeyim, teori ve pratiği aynı olduğundan tek kalemde cevaplayabilirim. Benden daha akıllı birinin söylediği cümlelerin üzerine eklemeye gerek duymadım: Ben sana bir ahlak dersi vermiyorum."Bu dogru, bu yanlis, bu ahlakli, bu ahlakli degil" demiyorum. Bunlarin hepsi cocukcadir. Ben sana cok basit bir kriter veriyorum; "FARKINDALIK" Eger farkindalikla bir sey yaparsan dogru olmak zorundadir cunku farkindalikla hicbir seyi yanlis yapamazsin. Ve farkindalik olmadan da herkes tarafindan takdir edilen kimi seyleri cok iyi yapabilirsin. Ama ben hâlâ ona yanlis diyorum cunku farkinda degilsin. Ve yanlis sebeplerden dolayi yapmis olmalisin. Farkindalik olmadan onlarin sadece gosteris, ikiyuzluluk oldugunu biliyorum. Onlar seni yapmacik hale getirir, seni ozgurlestiremezler. Tam tersine seni hapsederler. (Osho) İslami terminolojisi için farkındalık kelimesini agah olmak diye okuyabilirsiniz.
Merakın postu sabote eden cinsten ama çok merak ediyorsan cuma namazında gidip sorabilirsin cemaate
Bu gidişle herkesin gitmesi mecbur olacağa benzer; gittiğimde sorarım.
Tanrının böyle bir sorunu yok sanırım. Ahlak tanrının umursamadığı bir şey olsa gerek
Ahlak nedir Alpay Delikbaş? Var mı bir ahlak tanımın ?
Bir ahlak tanımım yok, biz bilincinde bilginin değerlendirilmesi gibi bir şey benimkisi
Tanrı'yı ahlaka göre yargılandığına göre bir ahlak tanımın olmalı ama ?
Bilgi dedim ya, ilk kriter bu. Sorgularsın, insan ve insanlık için genel bir sonuca varırsın...
Ahlak bilgi mi? Mesela 2x 2 = 4 ahlak mıdır
2x2 = 10 ederse bu ahlaksızlık olur mu?
Bende bunu soruyorum olur mu? Bilgi ahlak diyen sensin
2x2 = 4 kimine göre doğru, kimine göre 2x2=10 doğru.
Ahlak dediğiniz şey de bu doğrultuda bilgi ile elde edilir.
Öyle ise hangisi doğru?
Kime ve neye göre?
Ölçütü nedir?
Ölçütü olmayan şeyin doğrusundan söz edilebilir mi? Benden de peki..
Akıl göreceli oluyor bu seferde. Kime göre neye göre akıl. El nusrali kafa kesen biriside akilli oldugunu savunur. O aklin davranisa etkisi ise kafa kesmektir. Ve inancina gore gayet ahlakidir. Yazarken dusundumde cok serefsiz insanlar bunlar yaw. Yorumumdaki adi yaratiğa sinirlendim.
"Söz gelimi " iyi " tanımlanamaz ama bilinir, tanımlanamadığı için kanıtı da olmaz"
İyinin kanıtı akıldır, bilgidir. Ölçüt olmadan olmaz.
Kanıtı değil, dikkatli düşün
Söz ettiğiniz iyinin kanıtı, varlığı akıldır, bilgidir. Ölçüt olmadan olmaz.
Akıl mı? Bilgi mi ? Kedileri sevmenin kanıtı nedir ?
Abartılı bir söylem ile, çıkar ilişkisi olsa gerek
ahlak bir çıkar ilişkisi mi
Pekala aklın görece olmayan bir kipi olabilir mi ?
Yani görece olmayan bir kesinliğe ulaşan ahlaki etkinlik söz konusu olabilir mi ?
Bu durumda Muhtemelen toplumun en genis kesiminin yarari baz alinir heralde.
" İyi vardır! Biliriz, ama tanımlayamayız, çünkü iyi denilen kavramın kanıtı yoktur "
Katılıyor musunuz ?
" ALLAH " tanımlanamaz ama bilinir, tanımlanamadığı için kanıtı da olmaz"
Doğru, çünkü Allah'ın zatını tanımlayamayız, ama tesirini biliriz , İyi de öyle !
Aklınızı okuyorum sizin, konu Allah değil ama dolaylı yoldan tartıştırıyorsunuz; bana hep söylersiniz, konu başka sen neden söz ediyorsun böyle diye...
Allah'ı bildiğini sanırsın ama yanıldığını düşünmezsin ama niye
Yani bir kahinsiniz:) Bende sizin Tanrı konusunda nevrotik olduğunuzu düşünüyorum Çünkü paylaştığım her postta konuyu Tanrı mevzuuna çekmek için elinden geleni yapıyorsunuz Çocukları kırmamak gibi bir ahlaka sahibim
Ahlakın evrensel bir tanımı olamaz.. Çünkü meselâ köpek yiyen Çinli var..
İnek kesenlerle kesmeyenler de var... Bunun bir ölçütü var. Çıkar ilişkisi olmadan olmuyor bu işler
Ama tanım çerçevesinde kalarak cevap vermeye çalışın
Aklın davranış üzerinde tedbiri söz konusu mu değil mi
Köpek yemek ahlakın değil, örf Ve adetin konusudur
Örf ve adet sahibi olan biri, başkalarının bu örfe sahip olmaması yüzünden aslında ahlaksız olduğunu da savunabilir mesela.. Çünkü örf ve adeti onu ahlakı ve dünyayı anlamlandırdığı şeydir belki de..
Çıkarı olmayan sevgi, her şeyi sevmeyi gerektirmez mi
Gerektirmez, mesela ebeveynler çocuklarını çıkarsız severler
Emin misiniz?
Bir doyum sağlamıyorsa bu durum, ne diye sevsinler ki
Sevginin doyumu içermesi çıkar ilişkisi olduğundan değil, sevginin doğasından kaynaklanır
Dolayısı ile doğası çıkar
Spinoza okumalısın merak ediyorsan tabi
Muhammed bile kedileri köpeklerden çok daha fazla seviyormuş, yaratılanı yaratandan ötürü seviyoruz dense bile bir derecesi var kimi şeylerin...
Münir Açikgöz bey, tanrıyı neden seversiniz söyler misiniz
Neyse size iyi akşamlar...
Bir tanesini söyleyim, oldukça fazla nedenim var olmasına rağmen ...
Trajedimin yegane ortağı olması ...
Korku?
Korku sizde sadece ilkel bir duyguyu mu ifade eder
Korkuyu kontrol edebiliyorsanız hayır, biat ediyorsanız evet..
Kontrol edilemeyen korkular ilkel midir yanı ?
Hayır. İlkel benlikte korku yoktur. Korku öğrenilir.
Nedensiz bir korku olamaz mı? Ya da öğrenilen değil öğreten bir korku ?
Decartes' ın 'ruhun tutkularını' okumanızı tavsiye ederim. Tam da konuya ait mükemmel tespitler var. Yani korku elbette öğretir. Hatta insanlıgın gelişimindeki en büyük etkenin korku olduğu da incelenen konulardan biridir. Evrimleşme sürecinde korku da diğer duygular gibi hayatın devamı için öğrenilmiştir. Doğal secilimin de vazgecilmezlerindendir.
Folklorik alışkanlıkları ahlaktan ayıklamak lazım. Bu ayıklama yapıldıktan sonra da geride kalanlar arasında mutlaka evrensel asgari müşterek hatlar ortaya çıkar. Mesela ''Yaşam hakkı engellenemez''
Bilmemek korkusu doğuştan olabilir ve öğreten bir korkudur.
Ortak akıl varsa, evrensel ahlak neden olmasın? Örneğin yalan evrensel (dunyasal diyelim bari, ne evrenseli?) bir ahlaki kötü değil mi?
Asgari musterekte bir ahlaki uzlaşı mümkün teoride.. Ama insanlar teorik mi(yani insanlar teorik akillariyla mi belirler eylemlerini?)
Bir soruda bizden, Ahlak denince ne anliyoruz. İste bütün cevap burda.
Her halde arkadaşlar muhatap almadi delidir deli.
Tamam anladim sohbetinize doyum olmuyor saygilar.