Soru-1: Karanlığın kendisi bir madde midir?
Soru-2: NASA, Evren'in yüzde 75'lik haritasını çıkarmış diye Wikipedia'da okudum. Eğer yüzde 75 biliniyorsa evren bildiğimizin aksine sonsuz değil midir?
Yada ikinci soruya farklı bir açıdan mı bakmam gerekiyor? Teşekkürler.
Metin Sozer
M
Karanlık ışığın olmamasıdır. Karanlık madde akliniza gelebilir ama o bambaska bir şey.
2. soruyu anlayamadım. Evrenin ölçümlere göre yaklaşık %5i bildiğimiz normal maddeden, %25i karanlik maddeden kalani da karanlik enerjiden oluşuyor. Gozlenebilir yani ışığı bize ulaşan kısmı sınırlı. Çapı yaklasik 90 milyar isik yili. Evrenin gercek capi hakkinda pek fikrimiz yok.
Karanlığın kendisi yoktur ve bir madde değildir. Işık olmadığı zaman Karanlık ortaya çıkar ancak karanlık bir varlık değildir! Işığın olmamasından dolayı ortaya çıkar ve renk konusunda siyah değildir rengi yoktur.
2-) Görünen evren
Sonsuz bir kümenin içinde yer alan bir bölge asla % ile ifade edilemez.
Evren tabii ki sonsuz degil. Sonsuz oldugunu nereden okudunuz?
İlkokuldan beri öğretilen bilgiler. Bildiğim kadarıyla 100 milyar ışık yılı ötesine kadar Evren'in bir kısmının haritası çıkarılmış. Ama soruda da belirttiğim gibi yanlış anlamıştı olabilirim. Bu nedenle bilgisi olan arkadaşlardan istifade etmek istedim. Ayrıca evren sonsuz değildir dediniz bunu neye göre söylediniz acaba? Teşekkürler
Metin Sozer, şu anda kabul edilen görüşe göre, evren big-bang ile minicik bir nüveden genişleyerek oluştu. Hala da genişliyor. Yani sınırları var. Bir görüşe göre hep genişleyecek, bir görüşe göre de bir süre sonra genişlemesi durarak, tersine yeniden ilk durumuna doğru büzülmeye başlayacak. Evrenin sınırsız olmadığı, bilimin şimdiki düzeyde olmadığı 16.yüzyılda bile felsefi olarak Olbers Paradoksu ile ortaya konmuş. Denmiş ki, "evren sonsuz olsaydı, sonsuz sayıda yıldız olurdu, gökyüzü yıldız dolar ve hiç karanlık aralık olmazdı. Demek ki evren sonsuz değil"
Murat Özhancı teşekkürler.
1. Işıksız bir ortam olduğu için. Fakat karanlık madde var. Yıldızların, kuasarların, oort bulutlarının olmadığı yerler yani cisimlerin olmadığı yerlerde bu maddeden ötürü karanlık gözüküyor.
2. Big Bang teorisi günümüz fizikçileri tarafından kabul görülüyor. Bu teoriyi savunduğunda otomatik olarak evrenin bir başlangıcı olduğunu bilmen gerekir. 13.7 milyar yıl(tahminen) önce, enerji sıkışıyor ve yüksek basınçla bir yayılım(patlama) gösteriyor. Atomik düzeyde oluşan bu patlama, sonra iğne deliği büyüklüğüne ulaşıyor. Sonra git gide genişlemeye başlıyor. Bunun sebebi ise enerjinin henüz yeni ve güçlü konumda oluşu... Bu ayrılmalarla bir genişleme oluşuyor. Günümüzde hayla ayrılmalar devam ediyor(Ay dünya arası uzaklaşmadan en basit örnek) Fakat Termodinamik yasalara göre enerji, tek taraflıdır ve gücünü kaybetmeye sönmeye mahkumdur. Mutlak bir son bizi bekliyor. Cevaplayamadığımız sorular ise;
1. Evrenden önce ne vardı? (Algı ötesi soru - Bence bir havuz düşünün her damlası ayrı bir evren oluşumu. Paralel evrenlerin olduğu bir yapıda evrenler oluşuyor ve sonra kendi içine çöküyor tekrar oluşuyor tekrar çöküyor.)
2. Enerji'nin kökeni ve oluşumu nasıl? (Algı ötesi soru - Termodinamiğin ilk yasasına göre enerji yok edilemez ve yaratılamaz. O halde enerji, ya bizim inandığımız şey Ya da onu o hale sokan bir güç var)
3. Yer çekimi olayı? (O kadar da algı ötesi değil - Bugün, her galaksinin merkezinde bir kara delik olduğu kesinleşti. Bir yıldız büyüyor genişliyor ve enerjisi bitince kendi içine çöküyor. Ya cüce bir yıldız oluyor ya da kara deliğe dönüşüyor. Kara deliğe dönüşünce bu yapı, inanılmaz bir kütle çekim gücüyle belli bir mesafedeki her şeyi çekmeye başlıyor. Bir kısmını yutuyor diğer kısımda bu çekimle beraber belli bir düzlemde düzensiz bir biçimde dönmeye başlıyor(Trilyonlarca gezegen ve yıldız) böylece galaksi oluşuyor. Fakat bu yapı evrenin başlangıcında da olmuş olabilir. Evrendeki her şey yerçekimi sonucu devam ediyor olabilir.)
4. Olay Ufku? (Kara deliğin en derin yerlerinde bilinmemezlik başlıyor. Ama algı ötesi bir konu değil fizik mutlaka bir gün cevabını verecektir. İçinde tekillilik olduğunu savunanlar var yani her şey tek bir düzlemde zamanın ışığın hareketin tek olduğu nokta. İçinde Einstein'in izafiyetini savunanlar var yani zaman duruyor ve cisimler hareketsiz görünüyor.)
Bu tip sorulara cevap vermeden bir teist olarak, sadece evrim ve keşmekeş yapı üzerinden Tanrıyı yok saymanız komiğime gidiyor. Sorgulayalım kesinlikle veleddalin amin demeyelim. Fakat, aslanın ceylanı yemesinden Tanrıyı yok sayıyor hale geldiniz. Halbuki bizlerin sınırlı duyguları var. Zalimlik vicdan merhamet vsvs. Aslanın ceylanı yemesinden tek bir yargı oluşturmayın. Hayat, zıtlıklarıyla daimdir. Unutmayın! Madde ile Anti madde simetriğinin bozulmasından enerji patlaması yaşandı. En başından beri bir zıtlık var. Lütfen Celal hocanın dediği gibi gelin düşünelim
Öncelikle yanıtınız için teşekkürler. Fakat Tanrı'yı yok saymadım ki! Bunu hangi cümleme dayandırdınız acaba? Ayrıca bir bang teorisine göre Evren'in bir sınırı olduğu sonucu mu çıkıyor acaba? (Detaylı bilgi sahibi değilim bu konuda) Teşekkürler.
Metin Sozer Yok kardeşim benim o lafım sana değildi Bu tür konulardan sürekli Tanrı yok sonucu çıkıyor sinir oldum. 23 yaşındayım. 23 yıl önce ben bir hiçken şuan bu kadar detaylı sohbetler ediyorsak buna "yoktur" diyen 1milyar insan olunca çok sinir oluyorum. - Evet kesinlikle sınırı var. Bu sınır, patlamadan sonra en uzak mesafeye sıçramış cisim neyse onunla belirlenebilir ancak... Bir bomba düşün patlıyor ve şarapnel parçaları etrafa dağılıyor. En uzak mesafeye giden parça, o patlanın en geniş alanıdır dimi? Böyle düşün... Termodinamik yasalarını bir araştır derim. 4 tane yasası var zaten... Evren, enerji sıkışmasıyla patladı ve günümüz halini aldı fakat bu yayılım bitecek çünkü evreni genişleten o gücün evinin odasında yanan lambadan farkı yok. Nasıl ısı daimi değildir mutlaka soğumaya mahkumdur, evrende ki bu enerji de sönmeye mahkum olacak. İşte bu örneklerini verdiğim yasalar Termodinamik. Oku iyice zaten anlarsın böyle şeylere kafa yoruyorsun gördüğüm kadarıyla...
Bizim galaksimizin merkezinde de bir kara delik var, galaksi spiral yapıda, karadelige doğru sürüklenerek dönüyor, ben lavabo deliğinden almakta olan suya benzetiyorum, kara delikler tuttukları her gezegen, yıldız vs sonucu kütlesi ve buna bağlı olarak çekim gücü artırıyor mu? Bizim Güneş sistemimiz spiral satmanın en dislarinda ve kara deliğe oldukça uzagız, ama bir gün yutulmayacakmiyiz bizde?
Anladım. Şu noktada işin içine farklı boyut meselesi giriyor. Aklıma şimdi geldi. O halde farklı boyutlarda sınırlı mı olmuş oluyor? Yada farklı boyutlar acaba içinde yaşadığımız Evren'in içinde midir?
Hasan Bagirsakci Evet bu galaksinin iki türlü sonu var. Ya karadelik tamamen yok edecek ya da zaten bilimde 4 milyar yıl sonra en yakın galaksi olan Andromeda'ya çarpıp yeni süper bir galaksi meydana gelecek..
(gözlemlenebilir) evrenin teorik olarak çıkartılmış haritası
Aslında boşluk diye bir şey yok, atom altı parçacıklar arası manyetizma var
15 milyar yıllık önce bigbang ile başlayanlar bir genişleme var. Hala devam etmekte. Evrenin ne kadar genisledigini biliyoruz. Ama neyin içinde ne kadar genisleyebilecegini bilmiyoruz. Sonsuz olanlar işte bu bilmediğimiz kısım
Bilinen evrendir o evrenin tamami olsa duramazsin
Nasıl yani?
Soğuk diye bir şey yoktur sadece sıcağın yokluğudur. Karanlık ise ışığın yokluğudur.
Dünya merkez alındığında böyle bir harita çıkartıyorlar ortaya sanırım
Burda tam zoom yapılamıyor galiba link https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f4/Earth's_Location_in_the_Universe.jpg
2. Soru 'bilinen evrenin' haritasıdır. Ayrıca yüksek hata payıyla.
Bilinen evren diye bir şey yok... Geçmişe bakıyoruz. Şu an, yakın uzay dışında evrenden bihaberiz...
Güneş gündüze çarparsa gündüz olur, carpmazsa gece
Prof. Abdülaziz Bayındır
evrenin yaşı ile genişleme hızı aynı değil bilmem çözdünmü, sürekli genişlemesinide hesaba kat.
ilk zamanlarda ışık hızını aşmışsa şimdi ulaşacak ışığı bekle dur;-)
bir de ışığın büküldüğünü hesaba kat... Oradan eğil, buradan bükül, oradan dön, ooo kim bilir, nereden geldi şu galaksi görüntüsü... Belki de samanyolunun (bizim) doğuş anlarımızdır!
Evren sınırsız değil ancak ışık hızından hızlı genişlediğinden bırakın sınırına dayanmayı, bazı yıldızları asla göremeyeceğiz
Karanlık, boşluk kara madde ile kaplı olabilir, ışığın hareketi, cisimlerin birbirini çekmesi, uzayın, zamanın bükülmesi bu modele uyuyor.
evrenin yarı çapı 48 milyar ışık yılı büyüklüğünde